|
|
|
![]() Таблица соответствий (150 лексических единиц) рапануйского языка (остров Пасхи) с родственными: тонганским, самоанским, маркизским, таитянским (с родственными гавайским, маорийским, мангаревским, туамоту) и их праязыками - праполинезийским (PPN) и прамалайско-полинезийским (PMP). (Из книги Ирины Константиновны Федоровой '"Говорящие дощечки" острова Пасхи. Дешифровка, чтение, перевод.'). Как видим, полинезийская лексика мало отличается у разных полинезийских народов как между собой, так и относительно праполинезийского языка-основы. Что касается малайско-полинезийского праязыка (выходцев с Тайваня от какого-то из австронезийских народов, которые там уже достаточно отличаются друг от друга), то в нем были закрытые слоги, и вообще он фонетически заметно отличается от полинезийского праязыка. |
Прамалайско- полинезийский |
Праполи- незийский |
Перевод | Тонганский | Самоа | Рапануйский | Маркизский | Таитянский | Гавайский | Маори | Манга- ревский |
Туамоту |
aka(r) | aka | корень | aka | aka | aka | a’a | a’a | aka | |||
aku(h) | aku | бониты [?] | aku’ | aku | a’u | a’u | aku | ||||
a(N)ken | ako | учить | ako | ako | ako | a’o | a’o | ako | ako | ako | |
apa | afa | что? | aha | aha | aha | aha | aha | aha eaha |
aha | ||
apuy | afi | огонь | afi | аfi | ahi | ahi | ahi | ahi | ahi | ahi | ahi |
babaq | fafa | рот | fafa | haha, aha | haha | vaha | waha | waha | aha | vaha | |
babaw | fafo | снаружи | fafo | haho | vaho | waho | waho | aha | vaho | ||
balay | fale | дом | hare | fale | fale | hae (fae) | fare | hale | whare | hare | fare |
baRu(h) | fau | гибискус [?] | hau | hau | fau, hau | hau | hau | ||||
bataN | fata | платформа, помост, стол |
fata | fata | hata | fata | fata (алтарь) | haka | whata | fata | |
batu | fatu | глыба, твердая земля |
hatu | fatu | haku | whatu | |||||
bekbek | popo | вырождаться | popo | popopopo | popopo (гнилой) |
popo, popopo, popopono |
popo- popo |
||||
besy | fone | весло | fohe | foe | hoe | mao | mao | mao | hoe | ||
bilit | fili | плести | fili | hiri | firi, viri | hili | whiri | viri | viri | ||
binay | fine | женский | fine | fafine | hine | tamahahihe | vahine | wahine | hine wahine |
vahine | |
buaq | fua | плод, фрукт | fua | fua | hua | hua | hua | hua | hua | hua | |
buhaN | pua | смазывать | pua | pua | pua | pua | |||||
bulu(h) | fulu | волос | fulufulu | fulu | huru | hulu | huru | huru | huru | ||
camuk | samu | есть, доедать остатки |
hamu | amu hamuhamu |
hamu | amu hamu | hamu | hamu | hamu | hamu | |
damaR | rama | факел | lama | rama | rama | lama | rama | rama | rama | ||
da(n)daN | rara | опаливать, сушить |
lala | rara | rara | lala | rara | ||||
(aD)aqan | ra’a | сорная трава | lala | ra | rara | la-la | rara (ветка) |
||||
(aD)aquy | la’e | лоб | la’e | lae | korae | rae | lae | rae | akarae | rae | |
Dahun | lau | лист | lau | lau | rau | бu | lau | rau | rau | rau | |
Dalem | lalo | вниз, внизу |
lalo | lalo | raro | lalo | raro | raro | raro | ||
Da(m)par | lafa | гладкий | lafalafa | lafa | raha | laha | raha | raha | |||
Dener | rono | слышать | longo (тишина) |
logo | rogo | ro’o | lono | rongo | rogo | rogo | |
Dewha(h) | rua | 2 | ua | lua | rua | ua | rua | rua | rua | ||
Dikiq | riki | маленький | si’i | li’i | riki, rii | iti? | li’i | riki | rikiriki | riki | |
DugDug | lulu | трястись | lulu | lulu | ruru | ruru | lulu | ||||
empaN | pa | изгородь | pa | pa | pa | pa | pa | pa | pa | pa | |
enem | ono | 6 | ono | ono | ono | ono | ono | ono | ono | ono | |
epat | fa | 4 | fa | fa | ha | ha | fa | ha | wha | ha | |
geli (смешной) |
koli | играть | ‘oli’oli | kori | ‘oli | ||||||
gukguk (ворчать, хрюкать) |
ku-ku | заикаться | ‘u’u | reo-uu | ‘u- ‘u | ||||||
gumi(h) | kumi | татуировка на подбородке |
‘umi’umi | umiumi | ‘umi’umi | ‘umi’umi | kumi- kumi |
||||
haNin | aNi | знать, махать, давать знать |
angi | angi | angi hakaangiangi |
ani | agi | agi | |||
hunus | unus-i | полоть, вырывать | unu | unu | ‘unu | unu | |||||
ia(h) i | ia | он | ia | ia | ia | ia | ‘oia | ia | ia | ia | |
ikan | ika | рыба | ika | i’a | ika | ika | i’a | ika | ika | ika | |
i(m)pun | ipu | сосуд из тыквы | ipu | ipu | ipu | ipu | ipu | ipu | ipu | ipu | |
ines | ino | неблагодарный, злой |
‘ino | ino | ‘ino | ‘ino | kino | kiro | |||
inum | inum-ia | пить | inu | inu | inu | inu | inu | inu | inu | inu | inu |
iTik | iti | маленький | iti | iti | iti | iki | iti | iti | iti | ||
ka | ka-i | есть | kai | ‘ai | kai | ‘ai | ‘ai | kai | kai | kai | |
kaniw | ra’a-kau | растение | ‘akau | la’au | rakau | ra’au | la-au | rakau | rakau | rakau | |
kali | kali | острие, крепкий | ariari, paari |
‘ali | kari, pakari |
kari | |||||
kapas | kafa | плащ | ‘afa | kahu | ‘aha | ‘aha | kaha | kaha | kaha | ||
kasaw | kaso | край, сторона, борт лодки, стена дома |
aso | kao kaokao |
‘aho | kaho | kaho | ||||
ke(t)ip | koti | колоть, резать | kosi | ‘oti | oki | ‘oki | koti | kokoti, kotikoti |
koti | ||
kulur(r) | kulu | древко, сорт ямса, (таро) |
kulu | ‘ulu | rukuru, kukuru toua |
‘ulu (хлебное дерево) |
uru | uru | uru | ||
kutu | kutu | вошь | kutu | ‘utu | kutu | ‘utu | ‘uku | kutu | kutu | kutu | |
laNit | laNi | небо | langi | lagi | ragi | ra’i | la’i | rangi | ragi | ragi | |
layar | la | день, солнце | la’a | la | raa | ra | la | ra | ra | ||
lilit | li | гнев, сердиться | lili | lili | riri | riri | lili | riri | riri | riri | |
lima(h) | lima | рука | nima | lima | rima | rima | lima | rima | rima | rima | |
limut | limu | водоросль | limu | limu | rimu | rimu | limu | rimu | rimu | rimu | |
liNaw | liNo | тихий, безветрие | malie | malie | ma-ria, riorio |
mario | malino, linolino |
marino | |||
li(n)sa | lisa liha |
гнида, кусочек, осколок |
liha | lifa | riha ria |
riha | liha | rika | |||
luaq | lua’aki |
тошнить | lua | lua’i | rua | rua’i | lua’i | ruaki | |||
ma- | ma- | (префикс) | ma- | ma- | ma- | ma- | ma- | ma- | ma- | ma- | ma- |
mamaq | mama | думать, размышлять | mama | mama | mama | mama | mama | mama | mama | mama | |
ma(n)tag | mata | зеленый, сырой | mafa | mata | maa | mata | maka | mata | mata | mata | |
manuk | manu | птица | manu | manu | manu | manu | manu | manu | manu | manu | |
mata | mata | глаз | mata | mata | mata | mata | mata | maka | mata | mata | mata |
matey | mate | умирать, быть больным |
mate | mate | mate | make | mate | mate | mate | ||
maRi | mai | сюда | mai | mai | mai | mai | mai | mai | mai | mai | |
menak | mo-mona | сладкий | momona (жир моллюска) |
mamona | noma-noma | mona, mona-mona |
mo-mona | mona | momona | ||
nipis (тонкий) | nifi | дугообразный, свод | manifi | manifi | nihi | nihi | nihi,ninihi | ||||
nawa | ma-nawa | живот, внутренности |
manava | manava | manava | manawa | manawa | manava | manava | ||
niu | niu | кокос | niu | niu | niu | niu | niu | niumea | niu | ||
Nku | -ku | я | ku, u | ku | ‘u | ‘u | ku | ku | |||
paka | faka | (префикс) | faka | haka, haa | fa’a, ha’a | ha’a | haka | ||||
panaq | fana’-i pana |
острие | fana | fana, paga | panepane | fana, pana | pana | fana | |||
panas | ma-fana | жара | mafana | ma-hana | mahana | mahana | mahana | mahana | |||
panDan | papa | доска | papa | papa | papa | papa | papa | papa | papa | papa | papa |
paqa | fa’a | кора растений | kau | ‘au, fa | haa | fa | ha | faka | |||
pened | fono | соединение | fono | fono | hono, hono- hono |
hono | hono | hono | hono | ||
penu | fonu | черепаха | fonu | honu | honu | honu | honu | honu | honu | ||
pija | fiha | сколько? | fiha | hia | hia | hia | hia | ehia | |||
pitu | fitu | 7 | fitu | fitu | hitu | hiku | whitu | ahito | |||
pi(y)a | fia | приветствовать | haka-ma-hia | hia | |||||||
puna | puna | источник | puna | puna | puna | puna | puna | puna | puna | ||
puTul | mutu | пронзать, резать | mutu | motu | moku | motu | motu | motu | |||
puTik | futi | палка-копалка, колоть, копать |
fu’i | huki | hui | huki | huki | huki | |||
qa(n)jaw | ‘aho | темнеть | ao | ao | ao | ao | |||||
qaRus | ‘au | плыть | kakau | kau | au, ‘au | kau | au, kau | kau | |||
qusu(h) | ‘ahu | дым | ‘ahu | asu | au | auahi | au, auahi | uahi, auahi | au, auahi | auahi | |
qatep | ‘ato | строить | ‘ato | ato, ‘ato | hato, kato | ato | ato, ‘ato | ako | ato, kato | kato | kato |
qatey | ‘ate | печень | ‘ate | ate | ate | ate | ate | ake | ate | ate | ate |
gen(tT)i(h) | ‘oti | кончать | ‘osi | oti | oti | oti | oti | oki | oti | oti | oti |
(qh)ader | ‘aro | передний, фасад | ‘ao | aro | aro | alo | aro | aro | |||
qubi(h) | ‘ufi | ямс | ‘ufi | ufi | uhi | uhi, ufi | uhi | uhi, uwhi | uhi | uhi | |
quaDip | ma’uri | жир | moli | mouri, mori | mori | mauli | |||||
quDan | ‘ura | лангуст | ‘uo | ula | ura | ‘oura | ula | koura | ura | ||
qunap | ‘unaf-i | чешуя | ‘uno | unafi | unahi | unahi | unahi | unahi | unahi | unahi | |
qu(tT)an (лес, заросли) |
‘uta | высокое, гористое место |
‘uta | uta | uta | uta | uka | uta | uta | uta | |
quZan | ‘uha | дождь | ‘uha | ua | ua | ua | ua | ua | ua | ua | |
ruaN | lua | ров | lua | lua | rua | rua | lua | rua | rua | rua | |
RariN | аli (появ- ляться) |
4-я ночь лун. месяца |
ari | ariari | ali, aliali | аri (11 ночь л.месяца) |
oari (9 ночь л.месяца) |
||||
sakay | hake (верх) | больше, большой | ake ? | a’e | ake | a’e | a’e | ake | ake | ||
salaq | sala | ошибка, ошибаться | sala | hara | hara | hala | hara | hara | hara | ||
sapu | safu | чистить | hahu | hahu | hahu | ||||||
(s)a(y)i | hai | кто? | hai | ai | ai | ai, wai | wai | vai | |||
siku | siku | хвост | hiku | i’u | hiku | hi’u | hi’u | hiku | |||
sinaR | ma-sina, sina | луна, месяц; седой |
mahina, hina |
sina | mahina, hina |
hina, mahina |
ma-hina | ma-hina, hina |
hina | mahina, hina |
hina |
siwa | hiva | 9 | hiva | iva | iva | iva | iva | iva | |||
suliq | suli | побег | huli | huri | huli | huri | huri | ||||
susu(h) | huhu | грудь | huhu | su | u | u | u | u | u | u | u |
(t)akut | ma-taku | страх | mata’u | ma-taku | matau | mata’u | maka’u | matakau | |||
tales | talo | таро | talo | talo | taro | ta’o | taro | kalo | taro | taro | taro |
tambaN | tapa | край | tapa | tapa | tapa | tapa | kapa | tapa | tapa | tapa | |
taquh | ma-ta’u | правый, сильный | matau | matau | matau | makau | matau | matau | |||
taqun | ta’u | год, сезон | ta’u | tau | tau | kau | tau | tau | tau | ||
tara | tala | развязывать, освобождать |
tala | tala | ma-tara | tara | kala | tara | tara | ||
taRuq | tau | вешать, висеть | tautau | tau | tau | kau | tau | tau | tau | ||
tasik | tahi | море | tahi | tai | tai | tai | tai | kai | tai | tai | tai |
teken | toko | стоять, столб | toko | to’o | toko | ko’o | toko | toko | toko | ||
telu(h) | tolu | 3 | tolu | tolu | toru | toru | kolu | toru | toru | toru | |
teRas (крепкое дерево) |
toa | сахарный тростник, враг, убийца |
toa | toa | toa | toa | koa | toa | toa | toa | |
tes | matos-i | полнолуние | omotohi | kohi | tohi | omotohi | |||||
tin(D)aw | tiro | помощник | tiro | kilo | tiro | ||||||
tiRem | tio | небольшое количество |
tio | ioio | tio | kio | tio | tio | |||
tuDuq | tuli [tulu?] | капать | tulutulu-ta | tulu | turu | turu | kulu | turu | turu | ||
tulak | tulak-i | собирать | tula’i | turaki | tura’i | kula’i | turaki | turaki | |||
tuli | tuli | колено | tui | tuli | turi | turi | kuli | turi | turi | turi | |
tubuq | tupu | расти | tupu | tupu | tupu | tupu | tupu | kupu | tupu | tupu | kupu |
(t)umpu | tupu-na | предок | tupunga (про- исхождение) |
tupuga | tupuna, tapuna |
tupuna | kupuna | tupuna | tupuna | tupuna | |
(t)u(n)a | tuna | угорь | tuna | tuna | tuna | tuna | kuna | tuna | tuna | ||
tunu | tunu | нагревать, варить, жарить |
tunu | tunu | tunu | tunu | kunu | tunu | tunu | tunu | |
tuqa(h) | ma-tu’a | отец | motu’a | matua | ma-tu’a | matua | makua | matua | matua | matua | |
(t)uquD | tu’u | приходить | tu’u | tu | tuu | tu | ku | tu | tu | ||
tutu | tutu | бить, сечь | tutu | tutu | tutu | tutu | kuku | tutu | tutu | ||
(t)u(t)uN | tuN-u | жарить | hatui, tunu |
nunu, tunu |
tunu | kuni | tunu | tunu | tunu | ||
TakTak | ta | бить | ta | ta | tata | ta | ta, tata | ka | ta | ta | ta |
TukTuk | tuk-i | бить, колоть, толочь |
tuki | tu’i | tukituki | tu’i | ku’i | tuki | tuki | tuki | |
uRat | ua | вена | ua | uaua | ua | uaua | ua | ||||
u(n)tuN | utu | черпать воду | utu | uutu | uku | utu | utuhi | ||||
wa(h)iR | vai | вода | vai | vai | vai | vai | vai | wai | wai | vai | vai |
walu | valu | 8 | valu | valu | varu | varu | walu | waru | varu | varu | |
waNkaN | vaka | лодка | vaka | va’a | vaka | va’a | wa’a | waka | vaka | waka | |
wawaq | va | говорить; период времени, пространство |
va | va | waa-naga | va | wa | wa | va | va | |
zaNkaq | saka [haka?] | танцевать | haka | hakahaka | ha’a | haka | |||||
zaqit | ha’i | соединяться, копулировать |
ha’i | ai | ai | ai | ai | ai | ai | ||
zalan | hala | дорога | hala | ala | ara | ara | ala | ara | ara | ara | |
zarug | su (сырой) | дуть, бушевать | hu | hu | hu | hu | hu | hu |
Ключевые слова для поиска сведений по общемалайскополинезийской лексике:
На русском языке: общий малайско-полинезийский лексикон, прамалайско-полинезийская лексика,
общеполинезийские и общеавстронезийские слова, корни праполинезийского языка,
сравнение общей лексики языков Полинезии;
На английском языке: Austronesian lexicon, Proto-Polynesian words.
|
|